Áleitnar spurningar

Spurningar margar en engin svör

Elías Pétursson

Skrifað 15.06´09

Nú virðist allt vera að fara af hjörunum enn einu sinni og ekki að ástæðulausu, við virðumst standa frammi fyrir orðnum hlut varðandi ICESAFE ef marka má yfirlýsingu Breta um helgina um að þeir aflétti hryðjuverkalögunum af okkur í dag 15 júní vegna þess að íslendingar hafi ákveðið að ganga að kröfum þeirra og ábyrgjast mörg hundruð milljarða eignasölu þrotabús Landsbankans. Finnst bara mér merkilegt að þeir skuli gefa þetta út áður en málið kemur til kasta alþingis, Steingrímur sagði síðast í kvöld að hann ætti eftir að semja frumvarp um ábyrgðina og mundi leggja það fyrir þingið við hentugleika. Er ekki verið að gera hlutina svolítið í vitlausri röð á nýja Íslandi með allt upp á borðinu ríkisstjórn vinstri manna, hefur ekkert breyst. Hvenær var þetta samþykkt, hvenær var þetta rætt??

En hvað um það svona viljum við víst hafa hlutina í myrkri og bakherbergjum stjórnmálanna, man einhver eftir vandlætingu VG vegna leyndar og lélegs upplýsingaflæðis fyrri ríkisstjórnar samfylkingar og Sjálfstæðismanna.........en þá voru þeir líka í stjórnarandstöðu í öðrum fötum og með aðrar skoðanir. Samfylkingin má þó eiga það að þar er samfella í málflutningi, þeir hafa allan tímann viljað semja án skilyrða og gera það í bakherbergjum með allt fyrirdregið.  

Ég ætla að leyfa mér að halda eftirfarandi fram, ef það er gjörsamlega og algjörlega nauðsynlegt að við föllumst á þessa ábyrgðarnauðung og skuldbindingu framtíðarinnar  ofan á allt annað sem á okkur leggst þessi misserin þá er það algjör lágmarkskrafa að stjórnmálamennirnir komi hreint fram og segi okkur hversvegna, og hvort þarna á bakvið eru einhverjir baksamningar sem breyta öllum forsendum málsins. Ef við raunverulega neyðumst í þessa vegferð þá verða öll spil að liggja á borðinu við ákvarðanatökuna ef þjóðin á nokkurn tíman að sættast á þetta auma mál, afleyðingar og afborganir þess.

Eftirfarandi eru spurningar sem stjórnmálamennirnir gætu byrjað að svara, fyrstu fimm eru úr fréttatilkynningu InDefence frá í dag og þær seinni úr hugleiðingum mínum vegna málsins

Eru þetta ósanngjarnar hugleiðingar, spurningar og kröfur frá InDefence???

1.       Efnahagsspá næstu 15 ára sem samninganefnd Íslands byggði samninginn á. Ljóst er að verði hagvöxtur ekki hærri en meðalvextir skulda íslenska ríkisins, þá eru allar líkur til að aldrei náist að greiða upp lánin. Undir þetta taka meðal annarra Daniel Gross, framkvæmdastjóri Center for European Policy Studies í Brussel, og Robert Wade, prófessor í hagfræði við London School of Economcis. 2.       Gjaldeyristekjur: Icesave samningurinn er erlent lán og það verður að vera ljóst að íslenskir útflutningsatvinnuvegir geti aflað nægra gjaldeyristekna til að standa undir afborgunum af láninu. Ef ekki, gæti ICESAVE samningurinn orðið réttnefndur Versalasamningur 21. aldarinnar? 3.       Lánshæfismat: Staðfesting óháðra aðila á því að lánshæfismat íslenska ríkisins muni ekki lækka vegna þess að full ríkisábyrgð er tekin á greiðslu þeirra gífurlegu fjárhæða sem um ræðir (auk vaxta). 4.       Fyrirvarar: Skýr svör við því hvort fyrirvarar um framtíðarstöðu Íslands eru í samkomulaginu (t.d. um það ef neyðarlögin standast ekki umfjöllun dómstóla). 5.       Samninginn til þingmanna: Síðast en ekki síst er það algert skilyrði, og hrein forsenda þess að Alþingi afgreiði málið, að Alþingismenn fái samninginn sjálfan í hendur ásamt öllum fylgiskjölum. InDefence leggur til að fjármálaráðuneytið óski eftir því við breska og hollenska fjármálaráðuneytið að þingmenn fái aðgang að ICESAVE samkomulaginu. Slíkt ætti að vera auðsótt mál að því gefnu að ekki sé verið að fela neitt fyrir Alþingismönnum.

Eða þessar spurningar frá mér.

?         Er verið að halda einhverri stöðu vegna umsóknar samfylkingarinnar um ESB aðild, evran virðist allavega vera utan seilingar í örugglega 30 ár....sama hvað Jóhanna segir.?         Hefur verið gerð úttekt á hugsanlegum bótakröfum þeirra kröfuhafa sem eru settir út í kuldann með  þessari mismununaraðgerð og neyðarlögunum??         Getur verið að Alþingi hafi í raun ekki heimild til þess að skuldbinda okkur svo langt umfram greiðslugetu sem hér er gert,  hvað þá að samþykkja samninginn án þess að hafa fengið að sjá hann, bakgögn hans og fylgiblöð??         Getur verið að vegna ICESAVE samningsins verði lánshæfismat ríkisins lækkað?, og í framhaldi verði lán td Landsvirkjunar og Orkuveitu gjaldfelld og við töpum þessum fyrirtækjum??         Getur verið að ef svarið við spurningunni hér að ofan er jákvætt þá muni sveitarfélögin lenda í vandræðum með sýn lánamál vegna ábyrgðarinnar?

?         Eru ráðherrar og alþingismenn að ganga svo langt umfram valdsvið sitt til langtíma skuldsetningar ríkis og þjóðar að möguleiki opnist á málsókn gegn þeim persónulega?

Ég tek það fram að ég geri mér að því er ég tel góða grein fyrir að í málinu eru engir góðir kostir og öll staða okkar er þröng sakir klúðurs embættis-, stjórnmála- og bankamanna, já og sennilega glæpsamlegs athæfis sumra þeirra, við erum um margt vondu „kallarnir“ í bíómyndinni.  En það má líka nefna tuddaskap „vinaþjóða“  okkar og þvinganir ESB og IMF, þar var nú ekki verið að fara meðalveginn í samskiptum stórþjóða við örþjóðir.

Mín skoðun er samt sú að þetta skipti ekki öllu máli núna, við einfaldlega getum ekki greitt það sem falla mun á okkur vegna ábyrgðarinnar, alveg sama hve oft reiknum  kálf í kúnna.......nú eða segjum oft að þetta reddist kannski.

Það vantar svör og skýringar, það vantar að ráðamenn tali við fólkið sem á að borga partíið og þrífa sameignina.

Elías Pétursson.

Rozadowzki hefur EKKI áhuga á velferð almennings

Það er ekki leynd yfir ógeðfelldum markmiðum Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Markmið hans er að veikja heimilin og atvinnulífið. Verkfærin til þess eru háir stýrivextir, slátrun velferðakerfisins og þvinganir. AGS starfar á forsendum fjármálakerfisins og AGS kallar góðan efnahag efnahag sem þjónar fjármálakerfinu og alþjóðafyrirækum. Fátækt almennings eykur völd alþjóðafyrirtækja og arðsemi þeirra.

AGS kemur ekki á óvart. Starfar eftir sömu reglum og hann hefur starfað annar sstaðar þar sem hann hefur rústað samfélögum í þágu alþjóðafyrirtækja.

Íslenska Ríkisstjórnin kemur mér hins vegar á óvart. Hvers vegna hefur Ríkisstjórnin tekið stöðu með erlendum lánadrottnum, alþjóðafyrirtækjum og valdhöfum í viðleytni þeirra við að fara rænandi og ruplandi um íslenskt þjóðarbú.

Krafan um Icesave er liður í að færa hið ólögmæta inn á svið hins lögmæta. Erlendir valdhafar vinna að því hörðum höldum að gefa þeirri hugmynd lögmæti að aðilar sem hvergi hafa komið nálægt viðskiptum einkaaðila né heldur vitað af þeim sé áskilinn áhættan af þeim. Ábyrgð verður aldrei aðskilin áhrifum. Sá sem ekki hefur áhrif á ekki að bera ábyrgð á atburðum sem hann gat ekki haft áhrif á.

Það er aldagömul hefð fyrir því að þeir sem hvergi koma nálægt verknaði verði ekki látnir sæta ábyrgð vegna hans. Sá sem ekki hafði valkost né heldur gat haft áhrif á viðskipti getur aldrei verið ábyrgur fyrir þeim nema í furðuheimi valdhafanna.

Ef Íslenska Ríkisstjórnin gengst inn á þessa óhæfu muni erlendir kröfuhafa halda uppi viðteknum hætti og skapa ný lögmæti. Þeir munu réttlæta ofbeldi gegn Íslendingum á þeirri forsendu að Íslendingar hafi svikið Icesave samninginn þegar þeir geta ekki staðið við hann. Þannig munu erlendir aðilar þróa yfirtöku á auðlindum landsins og ef marka má reynslu annarra landa munu þeir ekki fara þjóðina mjúkum höndum.

Hvernig er hægt að endurreisa Ísland þegar meðalútgjöld vegna Icesave á næstu 15 árum eru 55 milljarða á ári. Til samanburðar má geta að 20 milljarða niðurskurður á þessu ári er mikill höfuðverkur fyrir stjórnvöld. Samkvæmt áætlum á að skera niður um 170 milljarða á næstu árum en hvernig passar þessi viðbót upp á 55 miljarða á ári inn í þá áætlun.

Ef heildaskuldir þjóðarbúsins er 3.000 milljarðar og vextir að meðaltali 4% þá er vextir af erlendum lánum 120 milljarðar en vöruskiptajöfnuður var fyrstu þrjá mánuði ársins 15 milljarðar sem en miðað við það aflar þjóðarbúið ekki gjaldeyris fyrir helming af vaxtagreiðslum og þá erum við ekki farin að tala um afborganir.

Gríðalega vaxtabyrði ríkisins við erlenda aðila þarf síðan að taka úr velferðakerfinu. Hverju verður fórnað? Lífslíkum, lífsgæðum, menntun? Verða ungbörn látin deyja fremur en að fá dýra meðferð? Verður öldruðum neitað um mjaðmaliði? Verður dregið úr hjartaþræðingum? Verður bekkjardeildum fjölgað í 50 til 60 nemendur? Eitthvað verður undan að láta og gott væri ef stjórnvöld útskýrðu hvað.

Ég velti því líka fyrir mér hvort stjórnvöld hafi hugsað þetta mál til enda.

Stýra þarf skipinu af varfærni

Leyndin verður að vopni gegn almenningi

Grein eftir Elías Pétursson:  

Hugleiðingar um krónuhliðina á ICESAVE

Skrifað 10.06 2009

Inngangur,

Um miðja viku 23, fór það að hvissast út að búið væri að semja um uppgjör á ICESAVE-ruglinu, lítið var vitað en þó ljóst að eitthvað var að gerast.

Á miðvikudaginn í þeirri viku var Steingrímur J Sigfússon spurður af Sigmundi Davíð, í fyrirspurn í þinginu hvort eitthvað væri að frétta af samningum, hann mun hafa sagt að svo væri ekki. Sem er merkilegt þar sem Svavar Gestsson vopnabróðir hans úr alþýðubandalaginu sagði í viðtali í Morgunblaðinu á laugardag að samningurinn hefði verið nánast tilbúinn eftir fund í Kaupmannahöfn um miðjan apríl, einungis hefði tekið tíma að útskýra þetta fyrir Bretum og Hollendingum.

Mig langar til til gamans koma með tilvitnun í Svavar úr fyrrnefndu  viðtali þegar hann er spurður hvers vegna svona mikil áhersla væri lögð á að ljúka málinu núna, svarið var „Ég var nú eiginlega bara orðinn leiður á því að hafa þetta hangandi yfir mér,“ sagði hann og hló. Illgjarn maður gæti sagt að þetta svar lýsti svolítið merkilegu viðhorfi til samningsins.

Viðsnúningur Steingríms er einnig merkilegur og bendir til þess að eitthvað stórt hafi gerst í síðustu viku, því fyrir ekki löngu virtist hann vera nokkuð sannfærður um að hægt væri að snúa öllu málinu við. Má þar td benda á eftirfarandi orð hans ú ræðustól á alþingi frá í desember.“Hvað heitir það á lagamáli þegar svoleiðis samningar eru gerðir þó að það sé ekki undir byssukjöftum beinlínis? Það eru nauðungargerningar. Það eru væntanlega riftanlegir, ógildanlegir nauðungargerningar sem gerðir eru við aðstæður af þessu tagi og er þekkt fyrirbæri, bæði í landsrétti og þjóðarétti, að samningar sem gerðir eru þar sem annar aðilinn er settur í slíkar aðstæður halda ekki eða þurfa ekki að standa vegna þess að það er ekki þannig sem siðað fólk semur, að annar aðilinn sé með byssu í hnakkanum eða eitthvað viðlíka í formi hótana um efnahagsþvinganir o.s.frv.”

Þessi Steingrímur sem er augljóslega allt annar Steingrímur en talar í dag. Steingrímur í stjórnarandstöðu talaði líka digurbarkalega um þá aumu stjórnmálamenn sem væru að leggja þvílíka klafa á þjóðina að ekki yrði með nokkrum hætti staðið undir.

En eftir að hafa sigrast á mestu geðshræringunni vegna málsins  fór ég að velta því fyrir mér hvort sú ályktun mín að greiðslurnar væru einfaldlega óviðráðanlegar fyrir okkur alveg sama hve mikið okkur „langaði“ eða „langaði ekki“ að borga þetta rugl hringrásarinnar.

Margfengin niðurstaða mín stendur að öllu leyti, ég tel að með undirgöngu þessara skilmála „vinaþjóða“ okkar og nágranna sé verið að dæma okkur til áratuga vesældar og jafnvel verið að svipta land og þjóð hluta sjálfstæðis.

Ég tek það fram að ég geri mér að því er ég tel góða grein fyrir að í málinu eru engir góðir kostir og öll staða okkar er þröng sakir klúðurs embættis-, stjórnmála- og bankamanna.  Að ekki sé talað um tuddaskap „vinaþjóða“  okkar og þvinganir ESB og IMF. En ljóst má líka vera að ef engir aðrir kostir eru sannanlega í stöðunni þá þarf að útskýra málið fyrir okkur almenningi. Það er mikill vandi og jafnvel ómögulegt fyrir almennan ótengdan borgara að spá um raunverulegar ástæður samningsins hvað þá forsendur hans vegna mikillar leyndar sem virðist þurfa að fylgja stjórnvöldum hér á landi sama úr hvaða flokki þau koma.

Ekki einu sinni þingmenn fá að sjá þennan samning en eiga samt að skuldbinda okkur inn í framtíðina svo nemur tugum ára eða aldarfjórðungum, hvern ætlum við að skamma 2016 ef allt sem Steingrímur og Jóhanna eru að segja okkur núna reynist vera rugl og lygi???

Algjört vantraust valdhafa þjóðarinnar, kosinna og skipaðra á viti okkar og hæfileika til þess að skilja stór sem smá mál er reyndar sérstakt rannsóknarefni fyrir erlenda mannfræðinga. Og svo sem líka sú árátta okkar sjálfra að kjósa þetta fólk yfir okkur aftur og aftur...... 

ICESAVE og útreikningarnir,

Ekki eru nein stór hagfræðivísindi hér að baki né tel ég mig finna einhvern algildan sannleik, ég er meira að reyna að átta mig á stærðargráðu málsins með þeim takmörkuðu upplýsingum sem okkur eru veittar af vorum forvígismönnum. Einnig tek ég skýrt fram að ég er enginn sérfræðingur í talnaleikjum né hagfræði umfram það að hafa rekið fyrirtæki í ríf tuttugu ár án þess að hafa farið illa með nokkurn mann að því er ég best veit. Reyndar má skjóta því hér inn að ég heyrði þá skilgreiningu á hagfræði um daginn að hagfræði væri í raun bara „stjórnmálafræði með formúlum“ svo kannski er ég ekkert verri en þeir til að reikna J.

Við útreikninginn gef ég mér þær forsendur að á þessu ári greiðist ca 50 milljarðar upp í skuldina og 5% af höfuðstól eftir það fram til og með 2014 en þá greiðum við 10% 2015 og 40% 2016. Þetta fæ ég út með því að hlusta og lesa fréttir, td viðtal við skilanefndarmann sem sagði að þunginn í sölunni verði á síðasta hluta greiðslulausa tímabilsins. Einnig ákvað ég að fara millivegin í því sem Jóhanna og Steingrímur hafa sagt okkur um mögulegar heimtur á sjóðum Landsbankans. Vextir eru reiknaðir frá áramótum ´08/´09. Hvað varðar vaxtatekjur af eignum Landsbankans þá hefur ekkert annað komið fram en að þær séu innifaldar í áætlaðri 75 til 95% endurheimtu við sölu, því er hér reiknað með að þær séu innifaldar þar.

Sjálfsagt er þessi tilgáta um forsendur ekkert verri en hver önnur og örugglega ekki verri en það sem ráðamenn hafa borið á borð fyrir okkur síðustu daga og vikur.

Að gefnum þessum forsendum fæ ég eftirfarandi út. 

Greiðslur 2009 til 2016.

Með þessu fæ ég út að við greiðum á „gjaldfrjálsa“ tímabilinu ca 543,7 milljarða sem eru 83% af upphaflegu upphæðinni, eftirstöðvar eru 362,9 milljarðar sem dreifast á átta ár að viðbættum vöxtum. Greiðslur eftirstöðva eru því ca 57 milljarðar á ári til ársins 2024, allt reiknað á gengi dagsins í dag. Heildargreiðslan þegar allt er búið verður miðað við þessar forsendur 997,2 milljarðar, Þetta eru allar tekjur ríkissjóðs í tvö og hálft ár miðað við stöðuna núna. þar af vextir ca 376,9 milljarðar. Það sem fellur á ríkið þe. okkur eru 453,5 milljarðar.  

Greiðslur eftir „gjaldfrjálsa“ tímann.

 

Samtölur

Á þessari mynd má meðal annars sjá meðalgreiðslu á seinna tímabilinu, talan er uþb 14% af öllum tekjum ríkissjóðs á þessu ári.      

Ég held að þetta sýni að jafnvel þó allt standist sem Jóhanna, Steingrímur og þeirra fólk segir þá verður þetta ekkert grín fyrir gjaldborgar umsleginn almenning, en það er jú sá almenningur sem borgar brúsann eins og venjulega. Þetta bætist að sjálfsögðu ofan á núverandi erlendar vaxtaberandi skuldir ríkisins sem að því er ég held stefna í 1.000 til 1.300 milljarða um áramót og munu hækka verulega eftir það allra næstu ár og þetta er fyrir utan erlendar sem innlendar skuldir sveitarfélaga og einkageirans.

453,5 milljarðar falla á okkur miðað við þessar forsendur, getum við greitt það?????

Ø  Samkvæmt peningamálum Seðlabankans í apríl þá gera áætlanir ráð fyrir því að erlendar skuldir Íslendinga verði komnar yfir 3.000 milljarða (hið opinbera 2.200) um næstu áramót, hvernig borgar örhagkerfi með engan fyrirsjáanlegan tekjuafgang  skuldir upp á alla þessa þúsundir milljarða á næstu tugum ára? ?         Er verið að dæma okkur til vesældar og fátæktar til þess að halda andliti við þær hinar sömu „vinaþjóðir“ og virðast riðlast á okkur nú? ?  Er verið að halda einhverri stöðu vegna umsóknar samfylkingarinnar um ESB aðild, EVRAN virðist allavega vera utan seilingar í örugglega 30 ár....sama hvað Jóhanna segir.?         Hefur verið gerð úttekt á hugsanlegum bótakröfum þeirra kröfuhafa sem eru settir út í kuldann með  þessari aðgerð og neyðarlögunum??         Getur verið að Alþingi hafi í raun ekki heimild til þess að skuldbinda okkur svo langt umfram greiðslugetu sem hér er gert,  hvað þá að samþykkja samninginn án þess að hafa fengið að sjá hann og bakgögn hans??         Getur verið að vegna ICESLAVE samningsins verði lánshæfismat ríkisins lækkað?, og í framhaldi verði lán td Landsvirkjunar, Orkuveitu og sveitarfélaga gjaldfelld og við töpum þessum fyrirtækjum?

?         Eru ráðherrar og alþingismenn að ganga svo langt umfram valdsvið sitt til langtímaskuldsetningar ríkis og þjóðar að möguleiki opnist á málsókn gegn þeim persónulega?

Við verðum að átta okkur á því að nú fara 25% tekna hallarekins ríkissjóðs í vexti af erlendum lánum, tekjur minnka og útgjöld vaxa mjög. Halli er á viðskiptum við útlönd og svo framvegis.....já og 659 milljarða innlendar skuldir ríkisins eru ekki inn í þessu frekar en td 1.246,6 milljarða ábyrgð ríkisins vegna Íbúðalánasjóðs og Landsvirkjunar.

Því segi ég, ef það er gjörsamlega og algjörlega nauðsynlegt að við föllumst á þessa nauðung og skuldbindingu framtíðarinnar  ofan á allt annað sem á okkur leggst þá er það algjör lágmarkskrafa að stjórnmálamennirnir komi hreint fram og segi okkur hversvegna, og hvort þarna á bakvið eru einhverjir baksamningar sem breyta öllum forsendum málsins. Ef við raunverulega neyðumst í þessa vegferð þá verða öll spil að liggja á borðinu og þjóðin að sættast á þetta auma mál og afleyðingar þess.

Ég er hinsvegar á þeirri skoðun að okkur beri ekki skylda til veðsetningar ríkissjóðs og það sé algjör lífsnauðsyn að taka til varna á allan þann hátt sem fært er, góð byrjun væri að segja heiminum að við hvorki getum né viljum ábyrgjast þetta klúður og bjóða um leið upp á dómstólaleiðina.  Þessa skoðun byggi ég á lestri greina eftir td Stefán Má Stefánsson prófessor ofl, ásamt og þeirri staðreynd að við getum einfaldlega ekki greitt það sem ábyrgðin felur í sér.

Það dugar Steingrími ekki að segjast bara hafa lent í fjármálaráðuneytinu og allt sé hinum flokkunum að kenna, hvað þá að segja að útkoman sé góð vegna þess að hún sé betri en versta mögulega útkoma.

Ef einhverjar villur eru í útreikningum þá bið ég fólk að virða viljann fyrir verkið. Elías Péturssonframkvæmdastjóri 

Auðveldara að gera árás úr launsátri

Krafa um leynd yfir Icesavsamningnum vekur enn frekar spurningar um það hvort í honum séu skilyrði sem enginn heilvita maður myndi ganga að vitandi vits.

Allir skattgreiðendur á Íslandi eru aðilar að þessum samningi en þeim er ætlað að gangast við honum án þess að þekkja innihald hans.

Er þetta traustvekjandi?

Kann Steingrímur J. að velja sér vini?

Enn leynd yfir Icesave-samningi

Sjö karlmenn á myndinni

Eru engar konur í Kópavogi eða myndast þær bara ekki?

Falið að ræða við Framsókn

Þegja sem gröfin

Fjölmiðlar hafa þagað sem gröfin um fræðilegar álitsgerðir um Icesave þar til að Spegillinn tók viðtal við Lárus Blöndal í dag.

Utanríkisráðuneytið afhendir ekki lögfræðilegar álitsgerðir um Icesave. Þær eru "trúnaðarmál".

Allt útlit er fyrir að yfirvöld vilji leyna fyrir almenningi að samkvæmt áliti færustu sérfræðinga bera Íslendingar EKKI lagalega ábyrgð á Icesave.

HVERS VEGNA VILL RÍKISSTJÓRNIN SKULDBINDA ÞJÓÐINA FYRIR HUNDRUÐUM OG JAFNVEL YFIR ÞÚSUND MILLJÖRÐUM ÁN ÞESS AÐ FYRIR ÞVÍ LIGGI LAGALEG RÖK.

Ríkisstjórnin segir við verðum að borga Icesave en hún segir ekki hvers vegna.

Bendi á góða færslu um þetta hér.

Sjálfstæðismenn ráða úrslitum