Leyndin verður að vopni gegn almenningi

Grein eftir Elías Pétursson:  

Hugleiðingar um krónuhliðina á ICESAVE

Skrifað 10.06 2009

Inngangur,

Um miðja viku 23, fór það að hvissast út að búið væri að semja um uppgjör á ICESAVE-ruglinu, lítið var vitað en þó ljóst að eitthvað var að gerast.

Á miðvikudaginn í þeirri viku var Steingrímur J Sigfússon spurður af Sigmundi Davíð, í fyrirspurn í þinginu hvort eitthvað væri að frétta af samningum, hann mun hafa sagt að svo væri ekki. Sem er merkilegt þar sem Svavar Gestsson vopnabróðir hans úr alþýðubandalaginu sagði í viðtali í Morgunblaðinu á laugardag að samningurinn hefði verið nánast tilbúinn eftir fund í Kaupmannahöfn um miðjan apríl, einungis hefði tekið tíma að útskýra þetta fyrir Bretum og Hollendingum.

Mig langar til til gamans koma með tilvitnun í Svavar úr fyrrnefndu  viðtali þegar hann er spurður hvers vegna svona mikil áhersla væri lögð á að ljúka málinu núna, svarið var „Ég var nú eiginlega bara orðinn leiður á því að hafa þetta hangandi yfir mér,“ sagði hann og hló. Illgjarn maður gæti sagt að þetta svar lýsti svolítið merkilegu viðhorfi til samningsins.

Viðsnúningur Steingríms er einnig merkilegur og bendir til þess að eitthvað stórt hafi gerst í síðustu viku, því fyrir ekki löngu virtist hann vera nokkuð sannfærður um að hægt væri að snúa öllu málinu við. Má þar td benda á eftirfarandi orð hans ú ræðustól á alþingi frá í desember.“Hvað heitir það á lagamáli þegar svoleiðis samningar eru gerðir þó að það sé ekki undir byssukjöftum beinlínis? Það eru nauðungargerningar. Það eru væntanlega riftanlegir, ógildanlegir nauðungargerningar sem gerðir eru við aðstæður af þessu tagi og er þekkt fyrirbæri, bæði í landsrétti og þjóðarétti, að samningar sem gerðir eru þar sem annar aðilinn er settur í slíkar aðstæður halda ekki eða þurfa ekki að standa vegna þess að það er ekki þannig sem siðað fólk semur, að annar aðilinn sé með byssu í hnakkanum eða eitthvað viðlíka í formi hótana um efnahagsþvinganir o.s.frv.”

Þessi Steingrímur sem er augljóslega allt annar Steingrímur en talar í dag. Steingrímur í stjórnarandstöðu talaði líka digurbarkalega um þá aumu stjórnmálamenn sem væru að leggja þvílíka klafa á þjóðina að ekki yrði með nokkrum hætti staðið undir.

En eftir að hafa sigrast á mestu geðshræringunni vegna málsins  fór ég að velta því fyrir mér hvort sú ályktun mín að greiðslurnar væru einfaldlega óviðráðanlegar fyrir okkur alveg sama hve mikið okkur „langaði“ eða „langaði ekki“ að borga þetta rugl hringrásarinnar.

Margfengin niðurstaða mín stendur að öllu leyti, ég tel að með undirgöngu þessara skilmála „vinaþjóða“ okkar og nágranna sé verið að dæma okkur til áratuga vesældar og jafnvel verið að svipta land og þjóð hluta sjálfstæðis.

Ég tek það fram að ég geri mér að því er ég tel góða grein fyrir að í málinu eru engir góðir kostir og öll staða okkar er þröng sakir klúðurs embættis-, stjórnmála- og bankamanna.  Að ekki sé talað um tuddaskap „vinaþjóða“  okkar og þvinganir ESB og IMF. En ljóst má líka vera að ef engir aðrir kostir eru sannanlega í stöðunni þá þarf að útskýra málið fyrir okkur almenningi. Það er mikill vandi og jafnvel ómögulegt fyrir almennan ótengdan borgara að spá um raunverulegar ástæður samningsins hvað þá forsendur hans vegna mikillar leyndar sem virðist þurfa að fylgja stjórnvöldum hér á landi sama úr hvaða flokki þau koma.

Ekki einu sinni þingmenn fá að sjá þennan samning en eiga samt að skuldbinda okkur inn í framtíðina svo nemur tugum ára eða aldarfjórðungum, hvern ætlum við að skamma 2016 ef allt sem Steingrímur og Jóhanna eru að segja okkur núna reynist vera rugl og lygi???

Algjört vantraust valdhafa þjóðarinnar, kosinna og skipaðra á viti okkar og hæfileika til þess að skilja stór sem smá mál er reyndar sérstakt rannsóknarefni fyrir erlenda mannfræðinga. Og svo sem líka sú árátta okkar sjálfra að kjósa þetta fólk yfir okkur aftur og aftur...... 

ICESAVE og útreikningarnir,

Ekki eru nein stór hagfræðivísindi hér að baki né tel ég mig finna einhvern algildan sannleik, ég er meira að reyna að átta mig á stærðargráðu málsins með þeim takmörkuðu upplýsingum sem okkur eru veittar af vorum forvígismönnum. Einnig tek ég skýrt fram að ég er enginn sérfræðingur í talnaleikjum né hagfræði umfram það að hafa rekið fyrirtæki í ríf tuttugu ár án þess að hafa farið illa með nokkurn mann að því er ég best veit. Reyndar má skjóta því hér inn að ég heyrði þá skilgreiningu á hagfræði um daginn að hagfræði væri í raun bara „stjórnmálafræði með formúlum“ svo kannski er ég ekkert verri en þeir til að reikna J.

Við útreikninginn gef ég mér þær forsendur að á þessu ári greiðist ca 50 milljarðar upp í skuldina og 5% af höfuðstól eftir það fram til og með 2014 en þá greiðum við 10% 2015 og 40% 2016. Þetta fæ ég út með því að hlusta og lesa fréttir, td viðtal við skilanefndarmann sem sagði að þunginn í sölunni verði á síðasta hluta greiðslulausa tímabilsins. Einnig ákvað ég að fara millivegin í því sem Jóhanna og Steingrímur hafa sagt okkur um mögulegar heimtur á sjóðum Landsbankans. Vextir eru reiknaðir frá áramótum ´08/´09. Hvað varðar vaxtatekjur af eignum Landsbankans þá hefur ekkert annað komið fram en að þær séu innifaldar í áætlaðri 75 til 95% endurheimtu við sölu, því er hér reiknað með að þær séu innifaldar þar.

Sjálfsagt er þessi tilgáta um forsendur ekkert verri en hver önnur og örugglega ekki verri en það sem ráðamenn hafa borið á borð fyrir okkur síðustu daga og vikur.

Að gefnum þessum forsendum fæ ég eftirfarandi út. 

Greiðslur 2009 til 2016.

Með þessu fæ ég út að við greiðum á „gjaldfrjálsa“ tímabilinu ca 543,7 milljarða sem eru 83% af upphaflegu upphæðinni, eftirstöðvar eru 362,9 milljarðar sem dreifast á átta ár að viðbættum vöxtum. Greiðslur eftirstöðva eru því ca 57 milljarðar á ári til ársins 2024, allt reiknað á gengi dagsins í dag. Heildargreiðslan þegar allt er búið verður miðað við þessar forsendur 997,2 milljarðar, Þetta eru allar tekjur ríkissjóðs í tvö og hálft ár miðað við stöðuna núna. þar af vextir ca 376,9 milljarðar. Það sem fellur á ríkið þe. okkur eru 453,5 milljarðar.  

Greiðslur eftir „gjaldfrjálsa“ tímann.

 

Samtölur

Á þessari mynd má meðal annars sjá meðalgreiðslu á seinna tímabilinu, talan er uþb 14% af öllum tekjum ríkissjóðs á þessu ári.      

Ég held að þetta sýni að jafnvel þó allt standist sem Jóhanna, Steingrímur og þeirra fólk segir þá verður þetta ekkert grín fyrir gjaldborgar umsleginn almenning, en það er jú sá almenningur sem borgar brúsann eins og venjulega. Þetta bætist að sjálfsögðu ofan á núverandi erlendar vaxtaberandi skuldir ríkisins sem að því er ég held stefna í 1.000 til 1.300 milljarða um áramót og munu hækka verulega eftir það allra næstu ár og þetta er fyrir utan erlendar sem innlendar skuldir sveitarfélaga og einkageirans.

453,5 milljarðar falla á okkur miðað við þessar forsendur, getum við greitt það?????

Ø  Samkvæmt peningamálum Seðlabankans í apríl þá gera áætlanir ráð fyrir því að erlendar skuldir Íslendinga verði komnar yfir 3.000 milljarða (hið opinbera 2.200) um næstu áramót, hvernig borgar örhagkerfi með engan fyrirsjáanlegan tekjuafgang  skuldir upp á alla þessa þúsundir milljarða á næstu tugum ára? ?         Er verið að dæma okkur til vesældar og fátæktar til þess að halda andliti við þær hinar sömu „vinaþjóðir“ og virðast riðlast á okkur nú? ?  Er verið að halda einhverri stöðu vegna umsóknar samfylkingarinnar um ESB aðild, EVRAN virðist allavega vera utan seilingar í örugglega 30 ár....sama hvað Jóhanna segir.?         Hefur verið gerð úttekt á hugsanlegum bótakröfum þeirra kröfuhafa sem eru settir út í kuldann með  þessari aðgerð og neyðarlögunum??         Getur verið að Alþingi hafi í raun ekki heimild til þess að skuldbinda okkur svo langt umfram greiðslugetu sem hér er gert,  hvað þá að samþykkja samninginn án þess að hafa fengið að sjá hann og bakgögn hans??         Getur verið að vegna ICESLAVE samningsins verði lánshæfismat ríkisins lækkað?, og í framhaldi verði lán td Landsvirkjunar, Orkuveitu og sveitarfélaga gjaldfelld og við töpum þessum fyrirtækjum?

?         Eru ráðherrar og alþingismenn að ganga svo langt umfram valdsvið sitt til langtímaskuldsetningar ríkis og þjóðar að möguleiki opnist á málsókn gegn þeim persónulega?

Við verðum að átta okkur á því að nú fara 25% tekna hallarekins ríkissjóðs í vexti af erlendum lánum, tekjur minnka og útgjöld vaxa mjög. Halli er á viðskiptum við útlönd og svo framvegis.....já og 659 milljarða innlendar skuldir ríkisins eru ekki inn í þessu frekar en td 1.246,6 milljarða ábyrgð ríkisins vegna Íbúðalánasjóðs og Landsvirkjunar.

Því segi ég, ef það er gjörsamlega og algjörlega nauðsynlegt að við föllumst á þessa nauðung og skuldbindingu framtíðarinnar  ofan á allt annað sem á okkur leggst þá er það algjör lágmarkskrafa að stjórnmálamennirnir komi hreint fram og segi okkur hversvegna, og hvort þarna á bakvið eru einhverjir baksamningar sem breyta öllum forsendum málsins. Ef við raunverulega neyðumst í þessa vegferð þá verða öll spil að liggja á borðinu og þjóðin að sættast á þetta auma mál og afleyðingar þess.

Ég er hinsvegar á þeirri skoðun að okkur beri ekki skylda til veðsetningar ríkissjóðs og það sé algjör lífsnauðsyn að taka til varna á allan þann hátt sem fært er, góð byrjun væri að segja heiminum að við hvorki getum né viljum ábyrgjast þetta klúður og bjóða um leið upp á dómstólaleiðina.  Þessa skoðun byggi ég á lestri greina eftir td Stefán Má Stefánsson prófessor ofl, ásamt og þeirri staðreynd að við getum einfaldlega ekki greitt það sem ábyrgðin felur í sér.

Það dugar Steingrími ekki að segjast bara hafa lent í fjármálaráðuneytinu og allt sé hinum flokkunum að kenna, hvað þá að segja að útkoman sé góð vegna þess að hún sé betri en versta mögulega útkoma.

Ef einhverjar villur eru í útreikningum þá bið ég fólk að virða viljann fyrir verkið. Elías Péturssonframkvæmdastjóri 

Athugasemdir

[Júlíus Björnsson, 16.6.2009 kl. 18:27]

Þar sem viljum ekki borga tap og hagnað fyrirtækja sem við hirðum ekki hagnaðinn af þá semjum við ekki um að borga skuldir Íslensku einkabankanna hvorki hér né á yfirráðsvæðum útlendinga.  Þessi samningur því fáránlegur. Ræða hann lítilsvirðing við þjóðina.

Heiðarlegast er af Bretum að stefna Íslenska Ríkinu, telji þeir málstað sinn góðan á alþjóðamælikvarða.  Breta eiga að passa sína markaði en mismuna ekki samkeppniaðilum eftir þjóðerni. Hafa eftirlit með er sjónarmið.

[Arinbjörn Kúld, 17.6.2009 kl. 00:14]

Gúð hjálpi íslandi - kannski orðið of seint?